از سوی دیگر، در کنار خوشی حالت وابستگی هم به وجود می آید، یعنی تغییراتی در مغز رخ می دهد که باعث می شود تاثیر این مواد به تدریج کم شود. به همین دلیل معتادان ناچارند مقدار بیشتری از این مواد را مصرف کنند و این مساله موجب ضرر روانی، اقتصادی، اجتماعی و... می شود. به عبارت دیگر مقدار بیشتر مواد تاثیرات سوئی روی مغز دارد و به سلامتی صدمه می زند. از سوی دیگر، افراد برای جبران هزینه مواد روانگردان مجبورند دست به کارهای ضد اجتماعی مانند قاچاق، دزدی و... بزنند تا بتوانند به اعتیاد خودشان پاسخ دهند. اخیرا انواع روانگردان ها بیشتر شده و راه های ورود آن ها از سمت شرق، غرب، شمال و جنوب وجود دارد. از این رو در حال حاضر تفاهم اهل نظر بر این است که در کنار مقابله با مصرف این مواد پیشگیری از مصرف اولیه موثرترین راه است، اما اگر فردی به مصرف روانگردان ها روی آورد باید اقدامات درمانی صورت گیرد و این اقدامات درمانی در بیشتر موارد به شکل تقلیل خطر است، یعنی نمی توان فرد را به صورت کلی از مصرف روانگردان ها منصرف کرد، بلکه باید به او کمک کرد که این مواد را در حد قابل قبولی مصرف کند.

عوارض جبران ناپذیر قرص های روانگردان
 در بعضی مواقع بسیاری از بی قانونی ها و قانون شکنی ها بر اثر استفاده از مواد پیش می آید؛ بنابراین روش های تقلیل خطر شامل این مورد هم است، یعنی این مواد از طریق سازمان های اجرایی در دست معتادان قرار می گیرند که از پیامدهای بعدی مثل مسمومیت، مرگ و میرهای ناشی از اوردوز و مصرف مواد آلوده جلوگیری به عمل آید. مصرف روانگردان ها مساله جهانی است و مختص ایران نیست، اما در ایران مصرف مواد سابقه طولانی دارد. حداقل از دوره صفویه مصرف اعتیادآور تریاک و مشتقات آن مورد توجه بود و در سال های بعد یعنی در دوره پهلوی اقداماتی برای مبارزه با آن شکل گرفت و بعد از انقلاب هم ادامه پیدا کرد. از این رو تاکنون در این زمینه اقداماتی از جمله اعدام قاچاقچیان اتفاق افتاده است، ولی واقعیت این است که مساله موادمخدر نه با اعدام و نه با بگیر و ببند برطرف نمی شود، یعنی عملکرد قهرآمیر راه حل نیست و باید پزشکان و صاحبنظران این مساله را بررسی کرده و با آن برخورد کنند.

 پر کردن خلأ اوقات فراغت با مصرف روانگردان ها

شاید عده ای بر این باور باشند که خلأ اوقات فراغت موجب گرایش جوانان به مصرف روانگردان ها شده است. البته تا حدودی این طرز فکر درست است. در مواردی شاهد هستیم که زمینه های لازم برای پر کردن اوقات فراغت وجود ندارد که این خود می تواند دلایل گرایش به تفریحات خطرناک باشد؛ بنابراین ایجاد امکانات، تفریح و سرگرمی غیرمضر و مشروع می تواند بخشی از اوقات فراغت جوانان را هدایت کند، هر چند باید بگویم در کشورهای دیگر مانند هلند، آلمان و آمریکا به رغم اینکه امکانات وجود دارد، استفاده از روانگردان ها دیده می شود و آن ها هنوز نتوانسته اند این معضل را حل کنند. از این رو خیلی ساده لوحانه است که فکر کنیم با فراهم کردن امکانات تفریحی و سرگرمی مصرف روانگردان ها به صفر می رسد. شاید پر کردن اوقات فراغت به این مساله کمک کند، اما باید در نظر داشته باشیم مصرف روانگردان ها محدود به کشور ما نیست و در جوامعی که محدودیت هم وجود ندارد، به چشم می آید. یکی از راه های مقابله با مصرف روانگردان ها این است که دسترسی به آن را کم کنیم، اما از آنجا که خواستار این مواد زیاد است بازار خوبی برای قاچاقچیان وجود دارد تا این مواد را تولید و توزیع کنند. از سوی دیگر، تولید روانگردان ها مشکل نیست و در خانه هم می توان این مواد را درست کرد؛ بنابراین فکر اینکه بتوانیم این مساله را به طور کلی ریشه کن کنیم، واقع بینانه نیست؛ بنابراین در کنار اینکه باید دسترسی به روانگردان ها را محدود کرده و راهی برای پر کردن اوقات فراغت جوانان پیدا کنیم باید به این فکر باشیم که عده ای مصرف کننده هستند. از این رو فراهم کردن امکانات برای اینکه صدمات بیشتری به صورت فردی، گروهی و خانوادگی نبینند، به معنای تقلیل خطر در مبارزه با مواد مخدر است.

شاید عده ای بر این باور باشند که خلأ اوقات فراغت موجب گرایش جوانان به مصرف روانگردان ها شده است

عوارض روانگردان ها
عوارض روانگردان ها بلافاصله با مصرف نمایان می شود. تغییراتی در رفتار افراد به وجود می آید که موجب شادی و نشاط آن ها می شود. البته برخی اوقات تبعات روانگردان ها بروز پرخاشگری است. این در حالی است که عوارض درازمدت روانگردان ها هم خطرناک است. به عبارت دیگر به اعصاب مصرف کنندگان آسیب وارد می شود و بر اثر سوء مصرف مشکلاتی در حوزه روابط اجتماعی، شغلی و ویژگی های شخصیتی به وجود می آید که باعث می شود مصرف کنندگان موقعیت اجتماعی خود را از دست بدهند. از سوی دیگر، جرم و جنایت و کشتار خانوادگی از جمله عوارض دیگر روانگردان هاست. برای مثال پیش آمده پسر معتادی پدر خود را کشته تا به ثروت او دست یابد یا اینکه با استفاده از روانگردان ها فرد به حالت جنون رسیده و همسر خود را وادار به کارهای خلاف عفت عمومی کرده تا هزینه مواد تامین شود؛ بنابراین مصرف روانگردان ها همراه با صدمه جسمی و روحی در کوتاه مدت و درازمدت است که نه تن ها روی مغز، بلکه روی قلب و دستگاه تنفسی افراد هم اثر می گذارد. همچنین با مصرف روانگردان ها بدن مستعد ابتلا به بیماری هایی مانند سرطان می شود. از این رو پیامدهای مرتبط با مصرف روانگردان ها در حوزه سلامت جسمی، روحی، اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی اثرگذار است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
 
نقش خانواده ها در ترک مصرف کنندگان
باید خانواده ها به فرزندان خود در سنین نوجوانی در رابطه با عواقب روانگردان ها به زبان ساده توضیح دهند و مانع معاشرت آن ها با افرادی که سهولت دسترسی به این مواد را دارند، شوند. همچنین خانواده ها در برنامه پیشگیری اولیه که از طرف سازمان های بهداشتی و اجتماعی مطرح می شود، نقش مهمی را بازی می کنند، منت ها در خیلی موارد برد خانواده ها محدود است و به رغم توجه زیاد ممکن است که نوجوانان با دوستان مصرف کننده در ارتباط باشند و تحت تاثیر آن ها قرار گیرند. از این رو وقتی خانواده می فهمد که کار از کار گذشته است باید فرزند خود را تشویق کند که از طریق صحیح به ترک مواد اقدام کند، چرا که طرد و بیرون راندن فرد مصرف کننده نه تن ها مساله را حل نمی کند، بلکه باعث می شود که نوجوان به گروه های بزهکار پناه ببرد و مشکلات بیشتری را برای خانواه ها ایجاد کنند.

منبع : سلامت نیوز